Čak 14 miliona Sirijaca suočava se sa gotovo nepremostivom barijerom za povratak u svoje domove nakon što je vlada usvojila zakone kojima država može zaplijeniti njihovu zemlju i imovinu, navodi se u izvještaju Sirijske mreže za ljudska prava.
U izvještaju, koji je podijeljen s Guardianom, visoki komesar UN-a za izbjeglice pozvao je na isticanje ovog zakona kao jednog od glavnih prepreka povratku izbjeglica kući. Ona otvara novi teren detaljnim ispitivanjem mreže zakona koje je usvojila vlada predsjednika Bashara al-Assada prije i nakon građanske pobune koja je započela 2011. godine, otkrivajući koliko bi zakona trebalo preinačiti da bi raseljeni imali razlog za povratak ili postizanje pravde.
Sirijska vlada se vratila se na diplomatsku pozornicu, a Assad je prošlog petka prisustvovao samitu Arapske lige, što je korak ka normalizaciji za koju strahuju da bi izbjeglice u susjednoj Turskoj, Libanu i Jordanu mogli dovesti do guranja preko granica.
Fadel Abdul Ghany, izvršni direktor Sirijske mreže, rekao je: “Ljudi se plaše vratiti se jer, čak i ako imaju dokumentaciju ili pristup matičnim knjigama kako bi dokazali vlasništvo nad imovinom, doneseno je više zakona koji ih ostavljaju bez prava , a u praksi bez naknade. Zakoni se koriste kao carte blanche za sirijski režim da preuzme sva strateška i važna područja Sirije.”
On je rekao da zakoni utiču na porodice 500.000 sirijskih civila koji još nisu registrovani kao mrtvi, a koji su uglavnom ubijani od strane režima, 115.000 nasilno nestalih, kao i 12,3 miliona ljudi interno raseljenih unutar Sirije ili onih koji su pobjegli iz zemlje.
Istraživanje, proizvod jednogodišnjeg proučavanja imovinskih zakona koje je usvojila sirijska skupština ili izvršna naredba vlade, naglašava pravne poteškoće s kojima bi se porodice sirijskih prognanika suočile u pokušaju da vrate svoju prethodnu zemlju i imovinu. Diskriminatorni zakoni počeli su dekretom br. 66, donesenim 2012. godine, koji je imao za cilj obnovu neformalnih naselja širom Damaska, ali su u stvarnosti ciljali na uporišta opozicije, navodi se u izvještaju.
Naknadni zakon, br. 23 iz 2015. godine, koji je zvanično nazvan Zakonom o planiranju i urbanističkom razvoju, dao je ovlasti administrativnim jedinicama, kao što su opštine i pokrajine, da besplatno oduzimaju zemljište od privatne imovine koja se nalazi izvan područja zoniranja. Drugi zakon usvojen u aprilu 2018. i naknadno izmijenjen kasnije iste godine nakon negodovanja, omogućio je vladi da proširi šemu razvojnog područja koja je prvo uspostavljena u Damasku na cijelu zemlju, dajući vlasnicima imovine 30 dana za žalbu da dokažu vlasništvo nad imovinom. U izvještaju mreže Syria Network navodi se da početni period od 30 dana, koji je naknadno produžen na godinu dana, “jednostavno nije dovoljan da raseljena osoba, bez obzira da li je izbjeglica ili raseljeno lice, pronađe i pripremi potrebne dokumente”.
U izvještaju se navodi da je javno istaknut cilj zakona 10 da omogući rekonstrukciju imovine uništene u vojnim sukobima. Rezultat je, kako se navodi, bio da se disidentima oduzmu njihova imovina i da se silom preraspodijele među elitom režimskih lojalista. Zone za obnovu već su postavljene na 78 hektara Alepa, jednog od gradova koje je sirijski režim bombardovao između 2013. i 2016. godine.
Drugi međusobno povezani imovinski zakoni identifikovani u izvještaju uključuju zakon 19 usvojen 2012. godine, koji je dozvolio zapljenu i eksproprijaciju imovine koja pripada onima za koje se smatra da su teroristi ili ugrožavaju državnu bezbjednost.
Visoko.ba/federalna.ba/The Guardian
(Visoko.co.ba)
