Američko-britanski naučnik John O’ Keeffe i Norvežani May Britt Moser i Edvard Moser ovogodišnji su dobitnici Nobelove nagrade za medicinu ili fiziologiju za otkriće ćelija sistema koje čine sistem prostorne orijentacije u mozgu, saopšteno je danas.
“Ovo otkriće je riješilo problem koji je okupirao filozofe i naučnike vijekovima”, navodi se u saopštenju Nobelove skupštine sa švedskog Karolinska instituta. “Kako mozak stvara mapu prostora koji nas okružuje i kako se mi krećemo kroz kompleksno okruženje”.
Nagrada za medicinu otvara “sezonu” dodjele Nobelovih nagrada.
Nagrade za dostignuća u nauci, književnosti i za mir prvi put su dodijeljene 1901. u skladu sa željama tvorca dinamita i biznismena Alfreda Nobela. Nobelova nagrada iznosi osam miliona švedskih kruna (1,1 milion dolara).
O’ Keeffe je 1971. otkrio prve komponentne sistema prostorne orijentacije u mozgu. Tada je identifikovao nervne ćelije u hipokampusu koje se aktiviraju kada je neko na određenom mjestu u nekoj prostoriji. Kako se osoba kreće, aktiviraju se druge ćelije.
Bračni par Moser otkrio je, 30 godina kasnije, ključnu komponentu u sistemu prostorne orijentacije mozga – još jednu vrstu nervnih ćelija, takozvanu “nervnu rešetku”, koje omogućavaju precizno kretanje u prostoru.
To otkriće sistema kretanja u mozgu omogućilo je da naučnici bolje shvate mehanizam kretanja ljudi i kako njegov gubitak u određenim bolestima utiče na kognitivne funkcije čovjeka, navodi se u saopštenju Instituta.
Primjera radi, kasnije je otkriveno da pacijenti sa Alzajmerom imaju oštećenje na hipokampusu zbog čega gube smisao za prostornu orijentaciju.
Trafika|Ba
